Kultura i obyczaje
Konfucjanizm i mentalność samurajów
Na narodowy charakter oraz mentalność Japończyków ogromny wpływ wywarły i wywierają wciąż bushidō (niepisany zbiór zasad etycznych japońskich samurajów) oraz nauki Konfucjusza. Według Konfucjusza najistotniejszymi cnotami są: pokora, oszczędność, szczodrość, umiarkowanie, szacunek dla starszych, przestrzeganie tradycji, wierność i lojalność wobec władzy
Rytuał poznania nowej osoby
W kulturze japońskie moment poznania się dwóch osób jest szczególna chwilą. Każda nowo poznana osoba wymaga poświęcenia jej czasu i uwagi. Poznając nowych ludzi Japończycy za każdym niemal razem używa tych samych utartych zwrotów i regułek. Na zakończenie rytuału poznania nowej osoby należy wymienić się wizytówkami. Japończycy bardzo często na koniec spotkania czy po poznaniu nowej osoby żegnają się słowami: Mata kite kudasai, co w dosłownym tłumaczeniu znaczy: „Proszę jeszcze (do mnie) przyjść”. Należy traktować te słowa raczej jako miły gest, niż jako faktyczne zaproszenie.
Ukłony
Kultura japońska słynie z ukłonów, które różnią się w zależności od sytuacji i od osób składających sobie honory. Najczęstszymi są: ashaku (pytki ukłon na 15 stopni), keirei (średni pokłon 30-45 stopni) i asikeirei (głęboki pokłon powyżej 45 stopni). Pęce podczas ukłonu mężczyźni trzymają wzdłuż boków, kobiety z przodu nakładając lewą dłoń na prawą.
Śmiech
Zasłanianie ręką ust podczas śmiechu jest powszechnym zwyczajem wśród Japończyków, a zwłaszcza kobiet. Choć nie jest to do końca wyjaśnione, bo sami Japończycy nie potrafią wytłumaczyć, dlaczego tak robią, wydaje się, że chodzi tu o zasłanianie zębów. Zasłanianie ręką ust podczas szerokiego uśmiechu należy w kulturze japońskiej do dobrego zachowania kobiety.
Zdejmowanie butów
Zawsze trzeba zdejmować buty wchodząc do czyjegoś mieszkania. Zawsze należy zostawić je w przedpokoju, ustawione w stronę wyjścia. W butach nie powinno się chodzić po tatami, czyli specjalnych grubych matach, które są zamiast klepki na podłodze. Tatami możemy spotkać w hotelach czy schroniskach młodzieżowych, także w restauracjach czy innych lokalach gastronomicznych o tradycyjnym wystroju.
W schroniskach, hotelach, a często także w domach, w ubikacji są często plastikowe klapeczki. Powinno się więc przed wejściem do ubikacji zdjąć swoje buty i założyć tamte – ponoć jest to sposób utrzymania higieny.
Kimono – tradycyjny ubiór japoński
Pierwotnie słowem kimono określano każde ubranie, później zaczęto je stosować tylko do konkretnego ubioru, który wciąż noszony jest przez kobiety, mężczyzn i dzieci.
Kimono to ubiór o kroju prostym, w kształcie litery T, przypominający nieco szlafrok. Rękawy są długie i na całej długości bardzo szerokie – nawet do pół metra. Według tradycji, kobiety nie mające męża powinny nosić kimono o wyjątkowo długich rękawach, sięgających niemal podłogi. Szata jest owinięta wokół ciała, przy czym lewa strona powinna być zawsze na wierzchu. Całość ubioru uzupełnia szeroki pas wiązany na plecach, zwany obi.
Religia
W dzisiejszych czasach coraz większa liczba Japończyków uznaje światopogląd materialistyczny, a większość określa się jako osoby niewierzące i niereligijne (w zależności od badań jest to 60 – 75%),jednak duża część społeczeństwa praktykuje zarówno shintō (obrządek narodzin i małżeństwa), jak i buddyzm, w ramach zasad którego odbywają się ceremonie pogrzebowe. Jednak praktyki religijne większości Japończyków nie wynikają z ich wiary i religijności, lecz ze względu na tożsamość narodową i silne przywiązanie do tradycji. Dla zdecydowanej większości Japończyków religia nie odgrywa ważnej roli w ich życiu.